නේපාලයේ ගුවන් තොටුපළකට චීනය අයිතිවාසිකම් කියයි . . .

සිය තීරයක් සහ මාර්ගයක් මුලපිරීම (BRI) යටතේ නේපාලයේ ගුවන් තොටුපළක් ඉදිකර ඇති බවට නේපාලයේ චීන තානාපතිවරයාගේ ප්‍රකාශය ආන්දෝලනයකට තුඩුදී ඇත.

චීන තානාපතිවරයාගේ මෙම ප්‍රකාශය නේපාලය තරයේ ප්‍රතික්ෂේප කර තිබේ.

ජාත්‍යන්තර සබඳතා සහ සංචාරක කමිටුව අමතමින් විදේශ අමාත්‍යවරයා නේපාලයේ එවැනි BRI ව්‍යාපෘතියක් ක්‍රියාත්මක කර නොමැති බව පවසමින් තානාපතිවරයාගේ ප්‍රකාශය ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත.

පොක්රා (Pokhara) ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ BRI රාමුව යටතේ ඉදිකරන ලද්දක් බව චීන තානාපතිවරයා නැවත නැවතත් ප්‍රකාශ කර තිබේ.

චීන තානාපතිවරයාගේ ප්‍රකාශය ප්‍රතික්ෂේප කරමින් විදේශ අමාත්‍යවරයා පවසා ඇත්තේ නේපාලය BRI ගිවිසුමකට අත්සන් කර ඇති නමුත්, මේ දක්වා ගුවන් තොටුපොළක් ඉදිකිරිම සඳහා කිසිදු සැලසුමක් හෝ මුලපිරීමක් ක්‍රියාත්මකකර නොමැති බවත්ය.

මෙම සතිය මුලදී, BRI යටතේ ඉදිකරන පොක්රා ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ නේපාලයේ ප්‍රමුඛතම ව්‍යාපෘතිය බවට චීනය සිදුකළ ප්‍රකාශය නේපාලය ද පුදුමයට පත් කළේය.

එතැන් සිට, චීනය ඒකපාර්ශ්විකව නේපාලයේ BRI යටතේ ක්‍රියාත්මක වන බව පැවසෙන එකින් එක ව්‍යාපෘති ලැයිස්තුගත කිරීමෙන් පසු නේපාලයේ රාජ්‍යතාන්ත්‍රික කවයන් ව්‍යාකූලත්වයට පත් වූ බව නේපාලය පදනම් කරගත් කත්මන්ඩු පොස්ට් පුවත් සේවය වාර්තා කරයි.

නේපාල අග්‍රාමාත්‍ය පුෂ්ප කමල් දහාල් විසින් නව ගුවන් තොටුපළ විවෘත කිරීමේ උත්සවයේදී චීනය මෙම ප්‍රකාශය කර තිබේ.

චීනය සහ නේපාලය අතර සබඳතා මෑතකාලීනව වචන හුවමාරුවක් බවට පත් වී ඇති අතර එහිදී එක් පාර්ශ්වයක් නිශ්චිත ව්‍යාපෘතියක් BRI යටතේ පවතින බවට ප්‍රකාශ කරන අතර අනෙක් පාර්ශ්වය එය එසේ නොවන බව පවසයි.

විදේශ ප්‍රතිපත්ති විශේෂඥයින්ට අනුව, ව්‍යාකූලත්වය නේපාලයට හිතකර නොවනු ඇත.

2017 දී නේපාලය සහ චීනය අතර තීරය සහ මාර්ග මුලපිරීම පිළිබඳ අත්සන් කළ මුලික ගිවිසුමෙන් පසුව, නේපාලය මුලින් ඒ යටතේ ක්‍රියාත්මක කිරීමට ව්‍යාපෘති 35 ක් තෝරාගෙන තිබුණි. පසුව, මුළු ව්‍යාපෘති සංඛ්‍යාව 9 දක්වා අඩු කරන ලද අතර පොක්රා ගුවන් තොටුපළ ලැයිස්තුවට ඇතුළත් නොවීය.